Hoogsensitief kind in de klas

Bij welke aanpassingen in de klas kan een hooggevoelig kind baat hebben?

Plek in de klas

De plaats waar je kind in de klas zit, kan heel veel invloed hebben op het aantal prikkels dat het ervaart. Een plek midden in de klas (waar het allemaal kinderen om zich heen hebt) is vaak veel minder geschikt voor een hooggevoelig kind dan een plek aan de rand of achteraan, waar het kind meer overzicht heeft. Vraag dit vooral ook aan het kind. Dat weet vaak heel goed wat het een prettige plek vindt.

Rust zoeken

Voor prikkelgevoelige kinderen is het fijn als zij de gelegenheid krijgen om rust te zoeken om zich te kunnen concentreren of alle prikkels te kunnen verwerken. Dit kan met hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld een hoofdtelefoon. (Zet de hulpmiddelen wel met beleid in! Als het te vaak wordt gebruikt, heeft het een tegengesteld effect. Kinderen worden dan bijvoorbeeld nog gevoeliger voor geluid, omdat ze het niet meer gewend zijn.) Ook prettig is het als er een ‘rustplekje’ binnen of net buiten de klas is, waar het kind zich even mag terugtrekken als alle onrust hem/haar teveel wordt.

Sfeer

Is de sfeer op school/in de klas goed? Hooggevoelige kinderen zijn hier heel gevoelig voor. Wanneer een klas (of school) niet harmonieus voelt, wanneer een leerkracht vaak boos moet zijn, wanneer er veel onrust of ruzie is, hebben hooggevoelige kinderen daar bovengemiddeld veel last van. Pesten valt hier natuurlijk ook onder! Bespreek het met de leerkracht als je denkt dat je hoogsensitieve kind zich niet prettig voelt in de klas.

Werk op niveau

Probeer te achterhalen of je kind wel genoeg (of juist te veel) wordt uitgedaagd. Als je kind zich in de klas verveelt omdat de inhoud te makkelijk of niet interessant voor hem/haar is, is dat heel frustrerend voor het kind. Dat kan zich uiten in vervelend gedrag, maar ook in lusteloosheid. Helaas is het niet altijd makkelijk te zien of een kind de passende lesstof krijgt. Niet alle slimme kinderen scoren hoog op Cito-toetsen bijvoorbeeld. En faalangst of de wens om niet op te vallen in de klas, kunnen er ook voor zorgen dat kinderen niet laten zien wat ze eigenlijk kunnen. Overigens geldt het andersom ook: als je kind altijd op zijn tenen moet lopen omdat het de leerstof moeilijk vindt, levert dat ook spanning op. Geef bij de leerkracht aan wat jij thuis ziet en hoe jij erover denkt.

Aard van het werk

Niet alleen het niveau van het aangeboden werk is van belang, ook is belangrijk in hoeverre de aard van de activiteiten aansluit bij jouw kind. Als je kind heel creatief is, of graag met zijn of haar handen werkt, dan komt het wellicht niet tot zijn recht op een school die veel nadruk legt op cognitief werken. Of misschien zijn er vaak onverwachte, luidruchtige, chaotische activiteiten die de rustige routine doorbreken? Dit alles kan een grote wissel trekken op de energie van je kind. Kijkt dus of de school ook in dat opzicht bij je kind past.

Dingen die je thuis kunt doen

Je voelt je misschien (een beetje) machteloos over de schoolsituatie, maar er zijn zeker ook dingen die je thuis kunt doen:

- Ruimte om te uiten. Geef je kind de gelegenheid om na school even bij te komen. Sommige kinderen zijn wellicht zó overprikkeld dat ze alleen maar boos of chagrijnig kunnen zijn. Reageer daar niet op, blijf zelf rustig en accepteer deze vorm van afreageren (als het binnen acceptabele grenzen blijft). Andere kinderen hebben geen zin om iets te vertellen en duiken meteen in een Duckie. Geef ze die ruimte, laat ze even met rust en toon begrip.

- Bied een luisterend oor. Je kind loopt kennelijk tegen dingen aan op school die het niet leuk vindt. Laat je kind erover vertellen. Je hoeft niet direct oplossingen aan te dragen (die zijn er ook lang niet altijd), maar luister gewoon – zonder oordeel of commentaar! – naar wat je kind vertelt. Alleen het vertellen erover kan al helpen. Overigens hoeft dit niet direct na schooltijd. Vaak hebben ze daar de puf niet voor

- Zoek samen naar oplossingen. Loopt je kind echt tegen problemen aan op school? Vraag je kind hoe het probleem wellicht opgelost kan worden. Vaak hebben kinderen daar best een idee over. Stimuleer het kind om dit zelf aan te geven bij de leerkracht (en wanneer het dat niet durft, ga dan mee). Steun je kind, maar probeer niet overal bovenop te zitten en alles voor je kind op te lossen. Het leert er veel meer van als het de kans krijgt het zelf te doen. Zo geef je je kind zelfvertrouwen en de tools om problemen zelf op te lossen. Daar heeft het zijn hele leven iets aan!

- Leg je erbij neer dat niet alles leuk is. Natuurlijk wil je je kind het liefst altijd blij en gelukkig zien. Maar er zijn nu eenmaal dingen in het leven die wel moeten gebeuren en niet per sé leuk zijn; daar hebben we allemaal mee te maken. Maak dit ook duidelijk naar je kind. Natuurlijk moeten echte en acute problemen snel worden opgelost, maar probeer niet bij elk wissewasje op de stoep van school te staan.

- Vertel je kind over hooggevoeligheid. Als je kind op school last heeft van zaken die op zijn hooggevoeligheid zijn terug te voeren, leg dan uit hoe dat komt. Een kind dat van zichzelf weet hoe het in elkaar steekt en waarom het op bepaalde situaties zo reageert, zal dat beter kunnen plaatsen (het is dus niet ’gek’). Vergeet niet ook de mooie kant van hooggevoeligheid te benadrukken!!! De kinderboeken van onze uitgeverij (www.scrivomedia.nl) kunnen helpen om je kind zichzelf beter te laten begrijpen.

- Heb vertrouwen in je kind. Jouw opmerkzame kind voelt jouw spanning, bezorgdheid of onzekerheid (onbewust) aan, en zal zich dat waarschijnlijk ook aantrekken. Probeer dus bovenal vertrouwen te hebben in de veerkracht van je kind. Samen kunnen jullie dit aan!

Andere school

Gaat je kind al langere tijd met tegenzin naar school? Blijft het er tegenop zien of heeft het zelfs constant buikpijn (zonder medische oorzaak)? Heb je van alles geprobeerd, maar lijkt het niet te verbeteren? Aarzel dan niet te lang meer, en ga toch eens uitkijken naar een andere school… Het is een grote stap, met de nodige consequenties, maar tegelijkertijd kan het heel positief uitpakken voor je kind. Veel ouders die dezelfde keuze hebben gemaakt en tegen de stap opzagen, hebben ervaren dat de overgang uiteindelijk eigenlijk heel soepel ging. Kinderen zijn best flexibel…

Zoek naar een school die bij je kind past en neem het ook vooral zelf mee. Kinderen voelen vaak heel snel en feilloos aan waar ze het best op hun plek zijn! 

Hulpmiddelen 

Heb je een wilskrachtig hooggevoelig kind dat vaak ontploft ná schooltijd? Lees dan samen met je kind het boekje Draakje Vurig op school. Is je kind hooggevoelig en introvert en vindt het het lastig op school? Dan is het boekje Langmuts op school beslist een aanrader. Voor wat oudere kinderen is het SchoolSmoeltjesSchrift ideaal. Dit is een handig schrift dat kinderen laat beschrijven hoe ze zich voelen in de klas. Het geeft jou en de leerkracht veel inzicht in de manier waarop kinderen school ervaren.

Auteur: Josina Intrabartolo